Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao, với GDP bình quân đầu người đạt trên 7.500 USD.
GDP của Việt Nam năm 2024 ước tính tăng 7,09% so với năm trước. Năm 2025 mục tiêu chính phủ tăng trưởng kinh tế từ 8.3-8.5% và tăng trên 10% trong các năm tiếp theo.
Tuy nhiên, bức tranh không hoàn toàn màu hồng. Dù kinh tế vĩ mô ghi nhận nhiều thành tích, đời sống vi mô của doanh nghiệp nhỏ và người dân vẫn còn khó khăn. Đây chính là nghịch lý: “GDP tăng trưởng – nhưng tiểu thương kêu khó”.
Nhìn lại lịch sử, Hàn Quốc những năm 1960 có GDP bình quân đầu người chỉ khoảng 100 USD – thấp hơn nhiều so với Việt Nam hiện tại. Tuy nhiên, nhờ chiến lược “chaebol dẫn dắt”, họ đã tạo ra sự bứt phá ngoạn mục. Chính phủ lựa chọn một số tập đoàn (Samsung, Hyundai, LG, SK) làm “đầu tàu”, ưu tiên vốn, chính sách và ngoại tệ để vươn ra toàn cầu.
Kết quả: đến năm 2023, Hàn Quốc có GDP bình quân đầu người hơn 33.000 USD, đứng trong nhóm 10 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Mô hình tăng trưởng tập trung vào “doanh nghiệp đầu đàn” đã biến Hàn Quốc thành một “con rồng châu Á”.
Việt Nam hiện nay đang đi theo con đường tương tự. Các tập đoàn như Vingroup, Masan, Viettel, FPT, Hòa Phát đã vươn tầm khu vực, trở thành “đầu tàu” kéo cả nền kinh tế. Ví dụ:
-
Viettel chiếm lĩnh viễn thông, mở rộng sang công nghệ 5G và quốc phòng.
-
Vingroup từ bất động sản, bán lẻ mở rộng sang ô tô điện VinFast, năng lượng, hạ tầng giao thông
-
FPT trở thành một trong những nhà cung cấp dịch vụ CNTT lớn nhất Đông Nam Á, tăng trưởng doanh thu hơn 20%/năm.
Câu hỏi đặt ra: Tại sao nền kinh tế tăng trưởng mà người dân và doanh nghiệp nhỏ lại cảm thấy khó khăn?
Thứ nhất, thị phần co hẹp cho doanh nghiệp nhỏ.
Doanh nghiệp lớn chiếm lĩnh các lĩnh vực có lợi nhuận cao (bán lẻ hiện đại, viễn thông, bất động sản, tài chính). Doanh nghiệp nhỏ chen chúc ở mảng hẹp còn lại – như dịch vụ ăn uống nhỏ lẻ, buôn bán online, gia công. Kết quả: cạnh tranh khốc liệt, lợi nhuận mỏng, tỷ lệ “chết yểu” cao.
Thứ hai, chi phí đầu vào tăng.
Giá thuê mặt bằng, lãi vay ngân hàng, chi phí vận hành đều tăng. Với doanh nghiệp nhỏ, một cú sốc nhỏ cũng đủ khiến họ phá sản.
Thứ ba, năng lực công nghệ thấp.
Trong thời đại chuyển đổi số, doanh nghiệp nào không đủ vốn đầu tư hệ thống quản trị, phần mềm, AI… thì gần như bị bỏ lại phía sau.
Thứ tư, người dân chịu áp lực chi phí sinh hoạt.
Dù lương tăng, chi phí nhà ở, giáo dục, y tế tăng nhanh hơn. Ví dụ, tại Hà Nội và TP.HCM, giá căn hộ trung bình năm 2025 là 50–100 triệu đồng/m², gấp 40–50 lần thu nhập trung bình năm của một lao động. Điều này khiến nhiều người có cảm giác “làm nhiều nhưng vẫn nghèo”.
Bước sang kỷ nguyên mới, có thể dự đoán 5 xu hướng chính:
1. Doanh nghiệp lớn càng lớn.
Các tập đoàn sẽ tiếp tục mở rộng thông qua M&A, đa ngành hóa và đầu tư công nghệ. Thị phần sẽ ngày càng tập trung vào nhóm “đầu đàn”.
2. FDI là trụ cột.
Việt Nam trở thành điểm đến sản xuất quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử, bán dẫn, ô tô điện. Ví dụ: Samsung đã đầu tư hơn 20 tỷ USD; LG, Foxconn, Intel tiếp tục mở rộng quy mô.
3. Doanh nghiệp nhỏ phải tìm ngách.
SMEs sẽ không thể cạnh tranh trực diện mà phải chọn chiến lược vệ tinh, cung ứng chuyên biệt hoặc làm dịch vụ sáng tạo.
4. Người dân chuyển đổi vai trò.
Thay vì làm tiểu thương hoặc tự kinh doanh, lực lượng lao động sẽ gắn chặt với các công ty, nhà máy. Việt Nam sẽ trở thành “xưởng sản xuất công nghệ cao” mới của thế giới.
5. Chuyển đổi số và AI trở thành yếu tố sống còn.
Các doanh nghiệp không bắt kịp xu hướng AI, dữ liệu và tự động hóa sẽ nhanh chóng bị loại khỏi cuộc chơi.
Cơ hội:
-
Nền kinh tế bứt phá, vị thế quốc tế nâng cao.
-
Việt Nam có thể lặp lại “kỳ tích Hàn Quốc”, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.
-
Người dân có cơ hội tiếp cận việc làm công nghệ cao, ổn định hơn so với kinh doanh nhỏ lẻ.
Thách thức:
-
Khoảng cách giàu nghèo gia tăng. Người sở hữu cổ phần trong tập đoàn, bất động sản và công nghệ sẽ giàu nhanh; phần lớn còn lại chỉ làm công ăn lương.
-
Nguy cơ hình thành các “chaebol Việt Nam” quá quyền lực, chi phối chính sách và thị trường.
-
SMEs bị bóp nghẹt, nếu không có chính sách hỗ trợ thì “lớp trung lưu doanh nghiệp” sẽ teo tóp.
2025 mở ra một kỷ nguyên mới cho Việt Nam: kỷ nguyên của các tập đoàn lớn, của dòng vốn FDI, của công nghệ và chuỗi cung ứng toàn cầu.
Bạn đã chuẩn bị gì cho kỷ nguyên mới chưa, hãy để lại bình luận dưới bài viết
Trần Danh Hoạt - Quản trị từ gốc rễ
Để trở thành thành viên của CEO PRO vui lòng đăng ký tại đây
Tham khảo điều lệ câu lạc bộ tại đây
