BINH PHÁP KHỞI NGHIỆP - BÀI 06: KẾ "TUYỂN TƯỚNG, KHÔNG TUYỂN LÍNH"

Cái "ván trượt" MVP của bạn đã bắt đầu lăn bánh (ở Bài 5). Vòng lặp "Xây Dựng - Đo Lường - Học Hỏi" bắt đầu quay những vòng đầu tiên. Bạn bận tối mắt tối mũi, vừa phải code, vừa trả lời khách hàng, vừa nghĩ chiến lược. Bạn nhận ra một sự thật phũ phàng: bạn không có ba đầu sáu tay.

Suy nghĩ đầu tiên lóe lên: "Phải tuyển thêm người!". Và đây là lúc sai lầm chết người thường xảy ra. Founder, vì quá tải, nên vội vàng tuyển thêm "tay" – những người chỉ để làm theo chỉ thị, để lấp vào chỗ trống. Họ tuyển "lính", trong khi cái họ thực sự cần là "tướng".

Trong một tập đoàn lớn, một nhân viên làng nhàng có thể không gây ra nhiều thiệt hại. Nhưng trong một startup 5 người, một mắt xích yếu có thể làm đứt cả sợi xích. Chi phí của một lần tuyển sai không chỉ là tiền lương, mà còn là thời gian của cả đội để đào tạo, quản lý, sửa sai, và cuối cùng là sự suy sụp về tinh thần khi phải chia tay. Nó là một liều thuốc độc.

Trích lời Tôn Tử:

Tôn Tử dạy: "Quân quý hồ tinh, bất quý hồ đa".

Diễn giải: Một đạo quân cốt ở sự tinh nhuệ, không cốt ở số lượng. Sức mạnh không đến từ việc có đông người, mà đến từ việc mỗi người trong đó thiện chiến đến đâu. Lịch sử đã chứng minh, 300 chiến binh Sparta có thể chặn đứng cả một đạo quân Ba Tư khổng lồ không phải vì họ đông hơn, mà vì mỗi người trong họ là một cỗ máy chiến đấu.

Startup của bạn, trong giai đoạn đầu, cần phải là một đội đặc nhiệm Sparta như vậy. Mỗi thành viên phải là một "chủ tướng" có thể độc lập tác chiến trong lĩnh vực của mình.

Bí Kíp Thực Chiến: Săn "Tướng" ở đâu và như thế nào?

"Tướng" không nộp CV hàng loạt. Bạn phải đi "săn" họ, và phải có bài thử đủ tầm để nhận ra họ.

1. Vẽ "Chân Dung Tướng Quân" - Đừng tuyển khi chưa biết mình cần ai!

Trước khi đăng tin tuyển dụng, hãy ngồi xuống và trả lời hai câu hỏi này một cách thật rõ ràng:

• Về kết quả: "Trong 6 tháng tới, người này phải đạt được KẾT QUẢ cụ thể gì để mình phải thốt lên 'Wow!'?".

  • Sai: Cần người làm sales.

  • Đúng: Cần một người mang về 100 khách hàng trả phí đầu tiên với ngân sách marketing dưới X triệu.

• Về tính cách: "Người này có 'máu' gì?".

  • Họ có phải là người tò mò, tự mày mò học cái mới không? Họ có bền bỉ, bị từ chối 10 lần vẫn cười và làm tiếp lần 11 không? Quan trọng nhất: Họ có phải là người thấy vấn đề là xắn tay vào giải quyết, hay là người thấy vấn đề rồi báo cáo sếp và chờ chỉ thị?

2. Dùng "Phép Thử" thay cho những câu hỏi sáo rỗng

Các buổi phỏng vấn truyền thống thường vô dụng. Ai cũng có thể học thuộc câu trả lời cho câu hỏi "Điểm yếu của bạn là gì?". Hãy thử họ bằng hành động.

• Phép thử 1: Bài tập thực tế (Take-home task).

  • Thay vì hỏi: "Anh có giỏi marketing không?".

  • Hãy giao bài: "Đây là sản phẩm của bên em và 2 triệu đồng ngân sách giả định. Anh có 2 ngày để đề xuất một kế hoạch marketing cụ thể để tiếp cận 1000 người dùng tiềm năng. Hãy trình bày tại sao anh chọn cách đó."

  • Cách một ứng viên giải quyết một vấn đề thực tế nói lên nhiều điều hơn vạn lời họ nói.

• Phép thử 2: Câu hỏi "Biến Mất".

  • Hãy hỏi: "Giả sử tôi giao cho bạn mục tiêu X và ngay sau đó tôi phải 'biến mất' 1 tháng không liên lạc được vì việc gia đình. Bạn sẽ làm gì để đảm bảo mục tiêu vẫn hoàn thành? Hãy kể cho tôi nghe kế hoạch của bạn trong tuần đầu tiên."

  • Câu hỏi này sẽ ngay lập tức lọc ra ai là "tướng" (người có tư duy làm chủ, chủ động giải quyết vấn đề) và ai là "lính" (người chỉ biết chờ lệnh).

Tinh Thần Cần Có:

Người sáng lập phải mang tư duy của một thợ săn đầu người cho đội đặc nhiệm, chứ không phải một nhân viên hành chính đang lấp đầy vị trí trống. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn đến tột cùng. Thà thiếu người và đi chậm một chút, còn hơn thừa một người sai và cả đội phải trả giá.

Hãy luôn tâm niệm: Hire slow, fire fast (Tuyển chậm, sa thải nhanh).

CHỐT HẠ:

Một người làm bằng ba, còn hơn ba người làm không xong một việc.

Có trong tay một đội quân tinh nhuệ là điều kiện cần. Nhưng làm sao để đạo quân đó chiến đấu bền bỉ mà không kiệt sức, làm việc hiệu quả mà không cần "bán mạng"? Bài 07 sẽ giới thiệu Kế "Làm Việc Kiểu Lười", nghệ thuật làm việc thông minh trong thế giới startup.

--

Chia sẻ bởi Trần Đức Huân
Chủ tịch Câu lạc bộ CEO PRO 
Chủ tịch Kylin Capital - Chuyên tư vấn quản lý tài sản và tư vấn quản lý tài chính cá nhân.
Đăng ký trở thành thành viên của CEO PRO tại đây.