Quản lý tài chính gia đình: Ai là người "cầm chìa khóa"?

"Tiền bạc" – một chủ đề có sức mạnh gắn kết nhưng cũng có thể chia rẽ một cuộc hôn nhân. "Anh giữ tiền hay em giữ?", "Chi tiêu hàng tháng thế nào?", "Các khoản đầu tư ai quyết định?"... là những câu hỏi không hề dễ trả lời. Cuộc tranh luận về việc ai là người "cầm chìa khóa" tài chính thường không phải là về những con số, mà là về sự tin tưởng, tôn trọng và cảm giác an toàn.

Với vai trò là một nhà tư vấn quản lý tài sản, tôi đã chứng kiến nhiều cặp đôi gặp sóng gió chỉ vì không có một hệ thống quản lý tài chính gia đình rõ ràng. Vấn đề không nằm ở việc ai kiếm được nhiều tiền hơn, mà là làm thế nào để cả hai cùng cảm thấy mình là một đội, cùng chèo lái con thuyền tài chính gia đình đến bến bờ thịnh vượng.

Trong bài viết này, tôi không đưa ra câu trả lời ai nên là người "cầm chìa khóa". Thay vào đó, tôi sẽ giới thiệu các mô hình quản lý hiệu quả và những nguyên tắc vàng để hai bạn có thể cùng nhau tạo ra một chiếc "chìa khóa chung", được xây dựng trên sự minh bạch, thoải mái và tôn trọng lẫn nhau.

Nền tảng của mọi quyết định: Minh bạch

Trước khi đi vào các mô hình cụ thể, bạn và bạn đời cần hiểu rằng nguyên tắc nền tảng của mọi chiến lược quản lý tài chính gia đình là sự minh bạch. Sự mập mờ về tiền bạc chính là mầm mống của ngờ vực và bất đồng. Khi cả hai cùng ngồi xuống, công khai thu nhập, chi tiêu và các khoản nợ, hai bạn không chỉ đang nói về tiền, mà đang xây dựng lòng tin.

Lời khuyên của tôi: Hãy tạo ra một "buổi hẹn hò tài chính" định kỳ (hàng tháng hoặc hàng quý). Trong buổi hẹn này, hai bạn sẽ cùng nhau xem lại tình hình tài chính, ăn mừng những thành quả nhỏ và thảo luận về các kế hoạch sắp tới trong một không khí cởi mở, không phán xét.

Các mô hình quản lý tài chính gia đình

Hãy nhớ rằng, trong quản lý tài chính gia đình không có "đúng" hay "sai", chỉ có "phù hợp". Điều đó có nghĩa là, mỗi gia đình sẽ có những cách quản lý tài chính gia đình khác nhau phù hợp với hoàn cảnh và tính cách của họ. 

Dưới đây là 3 mô hình phổ biến nhất. Hãy xem mô hình nào phù hợp nhất với "đội" của bạn nhé.

Mô hình 1: "Góp gạo thổi cơm chung" (Tất cả vào một giỏ)

• Cách hoạt động: Toàn bộ thu nhập của cả hai vợ chồng được chuyển vào một tài khoản chung duy nhất. Mọi chi phí của gia đình, từ hóa đơn điện nước, mua sắm đến tiết kiệm và đầu tư, đều được chi từ tài khoản này. Các khoản chi nhỏ chỉ cần 1 trong hai bên đề nghị là được thanh toán, các khoản chi lớn (cần có thống nhất cụ thể) thì cả cùng bàn bạc quyết định.

• Ưu điểm:

  • Tối đa sự đơn giản và minh bạch.

  • Củng cố mạnh mẽ tinh thần "chúng ta là một".

  • Dễ dàng theo dõi tổng quan tài chính của cả gia đình.

• Nhược điểm:

  • Có thể làm mất đi sự tự chủ tài chính cá nhân.

  • Dễ gây cảm giác bị "giám sát" khi chi tiêu cho những sở thích cá nhân hoặc những thứ liên quan tới gia đình/người thân (như bố mẹ hoặc anh/em.. ).

• Phù hợp với ai? Các cặp đôi có cùng quan điểm và thói quen chi tiêu, tin tưởng tuyệt đối vào nhau và không quá đặt nặng sự riêng tư tài chính.

Mô hình 2: "Tiền anh, tiền em, tiền chúng ta" (Mô hình 3 tài khoản)

Đây là mô hình được nhiều cặp đôi hiện đại ưa chuộng nhất.

• Cách hoạt động:

  1. Mỗi người có một tài khoản cá nhân riêng để quản lý thu nhập và các chi tiêu cá nhân (quần áo, mỹ phẩm, gặp gỡ bạn bè, chi cho bố mẹ/người thân...).

  2. Hai vợ chồng cùng mở một tài khoản chung. Hàng tháng, mỗi người sẽ đóng góp một khoản tiền vào tài khoản chung này (có thể là 50/50 hoặc theo tỷ lệ thu nhập) để chi trả cho các chi phí chung của gia đình (tiền nhà, học phí của con, du lịch, tiết kiệm và đầu tư...).

• Ưu điểm:

  • Cân bằng hoàn hảo giữa trách nhiệm chung và tự do cá nhân.

  • Mỗi người đều có một khoản "tiền vui vẻ" của riêng mình mà không cần phải giải trình cho đối phương, giảm thiểu tranh cãi về các chi tiêu lặt vặt.

  • Tạo cảm giác công bằng và được tôn trọng.

• Nhược điểm:

  • Cần quản lý nhiều tài khoản hơn một chút.

• Phù hợp với ai? Hầu hết các cặp đôi, đặc biệt là những người có thu nhập chênh lệch, có thói quen chi tiêu khác nhau, hoặc muốn duy trì sự độc lập tài chính nhất định.

Mô hình 3: "Tay hòm chìa khóa" (Một người quản lý chính)

• Cách hoạt động: Một người (thường là người có kiến thức, kỹ năng hoặc thời gian tốt hơn) sẽ đứng ra quản lý chính toàn bộ tài chính của gia đình. Người còn lại sẽ hoàn toàn tin tưởng, nhưng vẫn được thông báo đầy đủ và có quyền truy cập vào mọi thông tin.

• Ưu điểm:

  • Hiệu quả và nhanh gọn, tận dụng thế mạnh của một người.

• Nhược điểm:

  • Rủi ro cao nếu thiếu sự minh bạch và giao tiếp thường xuyên.

  • Người không quản lý có thể cảm thấy bị động, mất quyền kiểm soát.

  • Người quản lý có thể cảm thấy áp lực và gánh nặng.

• Phù hợp với ai? Các cặp đôi có sự chênh lệch rõ ràng về kiến thức/sự quan tâm đến tài chính, VÀ phải có một nền tảng tin tưởng và giao tiếp cực kỳ vững chắc.

Những nguyên tắc vàng bất kể gia đình bạn chọn mô hình nào

1. Luôn có mục tiêu chung: Hai bạn đang cùng nhau tiết kiệm để mua nhà, chuẩn bị cho con đi du học, hay nghỉ hưu sớm? Việc có mục tiêu chung sẽ là kim chỉ nam cho mọi quyết định quản lý tài chính gia đình.

2. Luôn có "quỹ đen" hợp pháp: Dù theo mô hình nào, mỗi người cũng nên có một khoản tiền nhỏ cho chi tiêu cá nhân mà không cần phải hỏi ý kiến người kia. Sự tự do nhỏ này tạo ra sự thoải mái rất lớn.

3. Luôn tôn trọng sự khác biệt: Hãy chấp nhận rằng bạn đời của bạn có thể có một "tính cách tiền bạc" khác bạn. Thay vì cố gắng thay đổi họ, hãy xây dựng một hệ thống có thể dung hòa được cả hai.

Lời kết

Vậy cuối cùng, ai là người "cầm chìa khóa" tài chính gia đình bạn? Câu trả lời là: Cả hai.

"Chìa khóa" thực sự không phải là quyền kiểm soát một tài khoản ngân hàng. "Chìa khóa" chính là hệ thống quản lý tài chính mà hai bạn cùng nhau xây dựng dựa trên sự tin tưởng, giao tiếp cởi mở và tôn trọng lẫn nhau. Khi đó, tiền bạc sẽ trở thành công cụ để vun đắp hạnh phúc, chứ không còn là nguồn cơn của những xung đột.

Hãy bắt đầu cuộc trò chuyện quan trọng này với người bạn đời của mình, có thể là ngay tối nay.

Nếu bạn thấy bài viết có giá trị hãy chia sẻ tới nhiều người để giúp họ có thêm thông tin tham khảo nhé.

Nếu bạn chưa biết mình nên xây "tòa tháp tài chính" của mình và gia đình như thế nào hoặc cần giải đáp các vấn đề về quản lý tài chính và đầu tư thì hãy đăng ký sử dụng dịch vụ "Tư vấn quản lý tài chính cá nhân" của Kylin Capital với cam kết hoàn phí 100% nếu không hài lòng. Chúng tôi sẽ đồng hành và hỗ trợ bạn trên hành trình tạo lập tự do tài chính của bản thân.

-

Chia sẻ bởi Trần Đức Huân
Chủ tịch Câu lạc bộ CEO PRO 
Chủ tịch Kylin Capital - Chuyên tư vấn quản lý tài sản và tư vấn quản lý tài chính cá nhân.
Đăng ký trở thành thành viên của Câu lạc bộ CEO PRO tại đây.