Tôi đã có gần một thập kỷ tham gia đầu tư cổ phiếu và lắng nghe hàng trăm câu chuyện đầu tư cổ phiếu của khách hàng, anh em đồng nghiệp. Có những nụ cười rạng rỡ khi tài khoản tăng trưởng, nhưng cũng không ít những tiếng thở dài tiếc nuối. Qua ngần ấy thời gian, nếu có một điều tôi muốn tất cả nhà đầu tư, dù mới hay cũ, phải khắc cốt ghi tâm, thì đó chính là triết lý ngàn vàng của Tôn Tử: "Biết người, biết ta, trăm trận trăm thắng."
Thị trường chứng khoán, với tôi, không khác gì một chiến trường rộng lớn. Ở đó có đầy rẫy cạm bẫy nhưng cũng vô vàn cơ hội. Việc bạn tay không lao vào "chiến trường" này chỉ với một trái tim nóng và hy vọng làm giàu nhanh chóng, thì chẳng khác nào tự sát.
Với series "Binh pháp Đầu tư cổ phiếu" tôi sẽ chia sẻ kinh nghiệm, trải nghiệm đầu tư cổ phiếu của mình trong gần 10 năm qua để những ai đang quan tâm hoặc cần thêm góc nhìn đầu tư cổ phiếu tham khảo, tôi hy vọng những chia sẻ của mình có thể góp phần giúp bạn thành công hơn trong chặng đường đầu tư phía trước.
Trong bài viết mở đầu cho series "Binh pháp Đầu tư cổ phiếu" chúng ta sẽ cùng nhau mài sắc "thanh gươm" cơ bản nhất nhưng cũng uy lực nhất: Sự thấu hiểu.
.png)
Hiểu về "Người": Soi chiếu chiến trường chứng khoán
Trước khi nghĩ đến việc kiếm được tiền từ thị trường, bạn phải hiểu mình đang "chiến đấu" cùng ai. Thị trường không phải là một cỗ máy vô tri, nó được vận hành bởi con người với đủ mọi toan tính.
-
Nhà đầu tư cá nhân (Chúng ta): Đông đảo nhưng thường yếu thế nhất. Chúng ta dễ bị chi phối bởi cảm xúc, hành động theo đám đông và nguồn thông tin thường bị hạn chế hoặc trễ nhịp. Đây là "đạo quân" cần được trang bị kiến thức và kỷ luật nhất.
-
Nhà đầu tư tổ chức (Quỹ đầu tư, Tự doanh công ty chứng khoán): Họ là những "đạo quân tinh nhuệ". Với nguồn vốn khổng lồ, đội ngũ phân tích chuyên nghiệp và chiến lược bài bản, mỗi hành động của họ đều có thể tạo ra những con sóng lớn. Việc của chúng ta là học cách "nương theo sóng" thay vì đối đầu trực diện.
-
"Đội lái" và các nhóm lợi ích: Đây là những "đội quân du kích" khó lường. Họ có thể tạo ra những con sóng tăng dựng đứng bằng các thủ thuật truyền thông, "bơm thổi" tin tức, nhưng cũng có thể khiến cổ phiếu lao dốc không phanh. Nhận diện được đâu là giá trị thật, đâu là con sóng ảo do họ tạo ra là kỹ năng sinh tồn tối quan trọng.
-
Tâm lý đám đông (Lòng Tham & Nỗi Sợ Hãi): Đây là "kẻ địch" vô hình nhưng đáng sợ nhất. Khi thị trường tăng, lòng tham trỗi dậy khiến người ta bất chấp rủi ro mua vào ở đỉnh. Khi thị trường giảm, nỗi sợ hãi bao trùm khiến họ bán tháo đúng đáy. Hiểu được quy luật tâm lý này sẽ giúp bạn giữ được một cái đầu lạnh và hành động ngược lại với đám đông hoảng loạn.
Việc đầu tư cổ phiếu không chỉ đơn thuần là mua và bán. Đó là việc bạn hiểu rõ sân chơi và những người chơi khác để đưa ra quyết định khôn ngoan.
"Biết ta": Chìa khóa để sinh tồn và tỏa sáng
Đây là phần quan trọng nhất, nhưng lại thường bị bỏ qua nhất. Hầu hết các nhà đầu tư thua lỗ không phải vì thị trường quá khắc nghiệt, mà vì họ không thực sự hiểu chính mình. Hãy thành thật trả lời những câu hỏi này:
-
Mục tiêu tài chính của bạn là gì? Bạn muốn kiếm thêm thu nhập hàng tháng, tích sản cho hưu trí sau 20-30 năm, hay muốn gia tăng tài sản đột phá trong 3-5 năm? Mục tiêu khác nhau sẽ dẫn đến chiến lược hoàn toàn khác nhau. Một người muốn an toàn về hưu không thể "lướt sóng" như một nhà đầu tư mạo hiểm.
-
Bạn chịu được rủi ro đến đâu? Nếu danh mục của bạn giảm 20% trong một tháng, bạn sẽ mất ăn mất ngủ và bán tháo mọi thứ, hay bạn xem đó là cơ hội để mua thêm cổ phiếu tốt với giá rẻ? Không có câu trả lời nào đúng hay sai, chỉ có sự phù hợp. Hãy chọn những cổ phiếu và chiến lược khiến bạn có thể ngủ ngon vào ban đêm.
-
Nguồn vốn của bạn như thế nào? Đó là tiền nhàn rỗi hay tiền bạn phải đi vay? Tuyệt đối đừng bao giờ dùng vốn vay ngắn hạn cho việc đầu tư cổ phiếu dài hạn. Áp lực trả lãi sẽ phá nát mọi kỷ luật và quyết định của bạn.
-
Bạn có bao nhiêu thời gian? Bạn là người có thể theo dõi bảng điện tử hàng ngày, hay chỉ có thể xem lại danh mục vào cuối tuần? Thời gian sẽ quyết định bạn nên trở thành nhà giao dịch năng động (trader) hay nhà đầu tư dài hạn (investor).
Từ việc trả lời 4 câu hỏi trên, bạn sẽ dần định hình được "binh pháp" của riêng mình. Có thể bạn là một "vị tướng" theo trường phái đầu tư giá trị, chuyên tìm kiếm những "thành trì" bị định giá thấp và kiên nhẫn chờ ngày được công nhận. Hoặc bạn là một "kỵ binh" theo trường phái đầu tư tăng trưởng, luôn tìm kiếm những "chiến mã" đang trên đà phát triển mạnh mẽ nhất. Cũng có thể bạn là một "lính trinh sát" theo trường phái lướt sóng, nhanh nhạy nắm bắt những cơ hội ngắn hạn.
Không có trường phái nào là tuyệt đối. Điều quan trọng là nó phải phù hợp với chính bạn.
"Trăm trận trăm thắng": Khi nào nên "xung trận"?
"Trăm trận trăm thắng" không có nghĩa là mua cổ phiếu nào cũng thắng. Trong tư duy của Tôn Tử, chiến thắng vẻ vang nhất là chiến thắng mà không cần phải đánh trận.
Áp dụng vào đầu tư cổ phiếu, điều này có nghĩa là:
Chỉ tham gia vào những cơ hội mà bạn có lợi thế, tức là bạn "biết ta" (phù hợp với khẩu vị, kế hoạch) và "biết người" (hiểu rõ về doanh nghiệp và bối cảnh thị trường).
Nếu bạn không hiểu doanh nghiệp đó làm gì, không rõ tại sao giá cổ phiếu lại tăng, và không có một kế hoạch rõ ràng, thì việc tốt nhất bạn có thể làm là... không làm gì cả. Giữ tiền cũng là một cách đầu tư thông minh.
Kết lại
Bước đầu tiên và nền tảng nhất trên con đường đầu tư cổ phiếu không phải là học cách đọc biểu đồ hay phân tích báo cáo tài chính. Đó là dành thời gian để phân tích chính bản thân mình và hiểu rõ "chiến trường" mà bạn sắp bước vào.
Một khi đã "biết mình, biết người", bạn sẽ không còn hoảng loạn trước những biến động của thị trường. Thay vào đó, bạn sẽ nhìn thấy cơ hội trong sự sợ hãi của người khác và biết cách bảo vệ thành quả khi đám đông đang hưng phấn tột độ.
Chúc các bạn có một khởi đầu vững chắc trên hành trình đầu tư cổ phiếu của mình. Nếu bạn thấy bài chia sẻ này có giá trị, hãy chia sẻ để nhiều người cùng biết, nó sẽ giúp họ thành công hơn trong hành trình đầu tư cổ phiếu.
Nếu bạn gặp những vấn đề về việc xây "tòa tháp tài chính" của mình, hãy đăng ký sử dụng dịch vụ "Tư vấn quản lý tài chính cá nhân" của Kylin Capital với cam kết hoàn phí 100% nếu không hài lòng. Chúng tôi sẽ đồng hành và hỗ trợ bạn trên hành trình tạo lập tự do tài chính của bản thân.
Đón đọc bài viết tiếp theo trong series "Binh pháp Đầu tư cổ phiếu (Bài 02): "Thắng ở miếu đường" - Lập kế hoạch tác chiến trước khi vào lệnh.
-
Chia sẻ bởi Trần Đức Huân
Chủ tịch Câu lạc bộ CEO PRO
Chủ tịch Kylin Capital - Chuyên tư vấn quản lý tài sản và tư vấn quản lý tài chính cá nhân.
Đăng ký trở thành thành viên của Câu lạc bộ CEO PRO tại đây.
