BINH PHÁP KHỞI NGHIỆP - BÀI 09: KẾ "ĐỐT THUYỀN"

Hành trình khởi nghiệp của bạn đến một lúc sẽ như đi vào một ngã ba đường trong sương mù. Dữ liệu và feedback của khách hàng (Bài 08) đã chỉ cho bạn hướng đi, nhưng giờ đây chúng lại không rõ ràng. Có hai con đường trước mặt, hai chiến lược tiềm năng. Con đường A có vẻ an toàn hơn nhưng tăng trưởng chậm. Con đường B rủi ro hơn nhưng hứa hẹn bùng nổ.

Team của bạn bắt đầu chia rẽ. Nguồn lực (tiền và nhân sự) bị xé làm đôi để theo đuổi cả hai hướng. Guồng máy bắt đầu chạy chậm lại, sự quyết đoán biến mất. Cả công ty rơi vào trạng thái tê liệt vì do dự. Đứng im ở ngã ba đường quá lâu trong sương mù đồng nghĩa với cái chết từ từ.

Đây là lúc những vị tướng vĩ đại nhất được định đoạt. Đây là lúc cần đến một quyết định tàn nhẫn: Đốt thuyền.

Trích lời Tôn Tử:

Tôn Tử viết: "Hãm chi tử địa nhi hậu sinh, hãm chi vong địa nhi hậu tồn."

Nghĩa là: Ném quân vào chỗ chết thì sẽ sống, đặt quân vào đất mất thì sẽ còn.

Đây là một trong những nguyên lý tâm lý sâu sắc nhất về bản chất con người. Khi còn đường lui, người ta sẽ do dự. Khi còn lựa chọn, người ta sẽ phân tâm. Nhưng khi cánh cửa sau lưng đã đóng sập, khi con thuyền duy nhất đã bị đốt cháy, khi chỉ còn một con đường duy nhất là tiến lên để sống sót, thì tiềm năng và sức mạnh của con người sẽ được đẩy lên mức phi thường. Họ không còn thời gian để sợ hãi, họ chỉ có thời gian để chiến đấu.

Lịch sử có Hạng Vũ đập nồi, đốt thuyền để thể hiện quyết tâm tử chiến. Có Hernán Cortés tự đánh đắm hạm đội của mình để binh lính không còn tư tưởng quay về. Startup đôi khi cũng cần những khoảnh khắc như vậy.

Bí Kíp Thực Chiến: "Đốt Thuyền" sao cho không tự thiêu?

Đây là kế sách cực kỳ nguy hiểm, không phải để dùng tùy tiện. Nó là một canh bạc có tính toán, không phải hành động của kẻ cờ bạc khát nước.

1. "Đo Gió" Trước Khi Châm Lửa - Khi nào KHÔNG NÊN đốt thuyền?

• Khi bạn hành động theo cảm tính: Đừng đốt thuyền chỉ vì bạn vừa cãi nhau với nhà đầu tư hay bực mình với đối thủ. Quyết định này phải đến từ sự phân tích lạnh lùng.

• Khi bạn chưa làm bài tập về nhà: Kế này chỉ dùng khi bạn đã phân tích mọi dữ liệu, đã nói chuyện với hàng chục khách hàng, đã làm mọi phép thử nhỏ mà vẫn không tìm ra câu trả lời rõ ràng. "Đốt thuyền" là phương án cuối cùng, không phải lựa chọn đầu tiên.

• Khi vẫn còn con đường tăng trưởng rõ ràng: Nếu công ty vẫn đang sống khỏe và tăng trưởng tốt, dù chậm, thì không có lý do gì để thực hiện một canh bạc rủi ro cao.

2. Chọn "Thuyền" Để Đốt - Xác định canh bạc của bạn

Trong startup, "đốt thuyền" có thể mang nhiều hình thái:

• Đốt sản phẩm: Khai tử một dòng sản phẩm cũ đang mang lại doanh thu ổn định nhưng không có tương lai, để dồn 100% nguồn lực cho một sản phẩm mới mang tính đột phá.

• Đốt thị trường: Rút lui khỏi thị trường đại chúng đang cạnh tranh khốc liệt để tập trung toàn lực vào một thị trường ngách duy nhất mà bạn tin rằng mình có thể trở thành số một.

• Đốt mô hình kinh doanh: Chuyển đổi hoàn toàn, ví dụ từ mô hình miễn phí, dựa vào quảng cáo sang mô hình thu phí thuê bao, chấp nhận mất đi 90% người dùng hiện tại để tập trung vào 10% chịu trả tiền.

Hành động phải mang tính quyết định và gần như không thể đảo ngược.

3. "Diễn Văn Trước Giờ G" - Trách nhiệm của người thuyền trưởng

Khi quyết định đã được đưa ra, việc quan trọng nhất của người founder là tập hợp toàn bộ đội ngũ lại và truyền đạt nó.

• Giải thích rõ ràng LÝ DO: Phải cho mọi người thấy được bức tranh lớn, tại sao việc ở lại ngã ba đường còn nguy hiểm hơn việc chọn một con đường rủi ro.

• Thừa nhận rủi ro: Đừng tô hồng. Hãy thành thật nói với họ: "Đây là một canh bạc. Tỷ lệ thất bại rất cao. Nhưng nếu thành công, phần thưởng sẽ vô cùng xứng đáng."

• Truyền đi niềm tin tuyệt đối: Dù trong lòng bạn có lo sợ, nhưng trước mặt đội ngũ, sự tin tưởng của bạn vào con đường đã chọn phải là 100%. Nếu người thuyền trưởng do dự, cả con tàu sẽ hoảng loạn. Bạn phải là người hét to nhất, rõ nhất về "bờ bên kia" huy hoàng đang chờ đợi.

Tinh Thần Cần Có:

Kế "Đốt Thuyền" đòi hỏi ở người lãnh đạo sự dũng cảm và niềm tin sắt đá. Đó là gánh nặng cô độc của người đứng đầu. Là việc chấp nhận rủi ro lớn nhất và chịu trách nhiệm hoàn toàn cho kết quả. Là sự thấu hiểu rằng, đôi khi cách duy nhất để tiến về phía trước là triệt tiêu mọi khả năng rút lui.

CHỐT HẠ:

Liều ăn nhiều. Nhưng trước khi liều, hãy chắc là bạn đã tính toán chứ không phải nhắm mắt làm bừa.

Dù canh bạc "đốt thuyền" của bạn thành công hay thất bại, cuộc chiến vẫn chưa kết thúc. Khởi nghiệp là một hành trình dài vô tận. Làm thế nào để giữ được cái đầu lạnh sau một chiến thắng vang dội, và đứng dậy sau một thất bại đau đớn? Bài cuối cùng, Bài 10, sẽ là Kế "Giữ Cái Đầu Lạnh".

-

Chia sẻ bởi Trần Đức Huân
Chủ tịch Câu lạc bộ CEO PRO 
Chủ tịch Kylin Capital - Chuyên tư vấn quản lý tài sản và tư vấn quản lý tài chính cá nhân.
Đăng ký trở thành thành viên của CEO PRO tại đây.