P2P Lending: Cơ hội lợi nhuận cao hay "miếng phô mai trong bẫy chuột"?

Trong thế giới quản lý tài chính cá nhân, chúng ta luôn có xu hướng tìm kiếm những kênh đầu tư có thể mang lại lợi nhuận tốt hơn so với gửi tiết kiệm truyền thống. Và P2P Lending (Cho vay ngang hàng) đã nổi lên như một "ngôi sao" sáng giá, với những lời chào mời về mức lãi suất hấp dẫn, có thể lên tới 18-20%/năm.

Nhưng liệu miếng phô mai có thực sự miễn phí? Hay nó được đặt sẵn trong một chiếc bẫy chuột tinh vi?

Với vai trò là một nhà tư vấn quản lý tài sản, tôi đã nhận được rất nhiều câu hỏi về P2P Lending. Bài viết này sẽ là một bản phân tích khách quan, giúp bạn nhìn thấu cả "cơ hội" và "cạm bẫy" của mô hình này, và quan trọng nhất, là xác định xem nó có phù hợp với khẩu vị rủi ro và kế hoạch tài chính của bạn hay không.

P2P Lending là gì? 

Hãy tưởng tượng bạn loại bỏ ngân hàng ra khỏi phương trình vay và cho vay. P2P Lending là một nền tảng công nghệ (thường là website hoặc ứng dụng) kết nối trực tiếp những người có tiền nhàn rỗi (Nhà đầu tư) với những người cần vay tiền (Người vay).

• Nhà đầu tư (Bạn): Thay vì gửi tiết kiệm lãi suất thấp, bạn cho vay và nhận được mức lãi suất cao hơn.

• Người vay: Có thể tiếp cận vốn nhanh chóng hơn so với thủ tục ngân hàng truyền thống.

• Nền tảng P2P: Đứng ở giữa, thẩm định người vay, kết nối và thu một khoản phí dịch vụ.

"Cơ hội": Tại sao P2P Lending lại hấp dẫn đến vậy?

Không thể phủ nhận sức hấp dẫn của mô hình này, chủ yếu đến từ:

1. Tỉ suất sinh lợi vượt trội: Mức lãi suất 15-20%/năm rõ ràng là hấp dẫn hơn nhiều so với lãi suất tiết kiệm 5-7%/năm, giúp dòng tiền của bạn tăng trưởng nhanh hơn và chống lại lạm phát hiệu quả.

2. Tiếp cận dễ dàng: Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh và số vốn nhỏ (đôi khi chỉ vài triệu đồng), bạn đã có thể trở thành "nhà đầu tư", bắt đầu cho vay và nhận lãi.

3. Đa dạng hóa: Bạn có thể chia nhỏ số vốn của mình để cho hàng chục, thậm chí hàng trăm người khác nhau vay, qua đó giảm thiểu rủi ro nếu một vài khoản vay không được trả đúng hạn.

"Bẫy Chuột": Những rủi ro chết người bạn phải biết

Đây là phần mà những lời quảng cáo có cánh thường "lờ" đi, nhưng lại là yếu tố quyết định sự an toàn cho túi tiền của bạn.

1. Rủi ro vỡ nợ (Default Risk): Đây là rủi ro lớn nhất và hiển nhiên nhất. Sẽ luôn có một tỷ lệ người vay không có khả năng hoặc không có ý định trả nợ. Nếu người vay vỡ nợ, bạn có thể mất cả gốc lẫn lãi của khoản vay đó.

2. Rủi ro nền tảng (Platform Risk): Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chính nền tảng P2P đó lừa đảo hoặc phá sản? Toàn bộ số tiền của bạn có thể "bốc hơi" theo họ. Việc thẩm định uy tín của nền tảng là cực kỳ quan trọng.

3. Rủi ro pháp lý (Legal Risk): Khung pháp lý cho hoạt động P2P Lending tại Việt Nam vẫn đang trong quá trình hoàn thiện (sand box). Khi có tranh chấp xảy ra, việc đòi lại quyền lợi của nhà đầu tư có thể sẽ gặp nhiều khó khăn.

4. Rủi ro thanh khoản (Liquidity Risk): Tiền của bạn sẽ bị "khóa" trong suốt kỳ hạn của khoản vay (ví dụ: 6 tháng, 12 tháng). Bạn không thể dễ dàng rút ra ngay lập tức khi cần tiền khẩn cấp như gửi tiết kiệm.

P2P Lending nằm ở đâu trong Tháp tài sản?

Đây là yếu tố cốt lõi để bạn ra quyết định đúng đắn.

• P2P Lending KHÔNG phải là Tầng 3 (Tài sản Đảm bảo): Với những rủi ro kể trên, nó không thể được xem là một kênh an toàn như gửi tiết kiệm hay vàng. Tuyệt đối không dùng quỹ khẩn cấp của bạn để đầu tư vào P2P.

• Vị trí thực sự: P2P Lending nằm ở vùng giao thoa giữa Tầng 4 (Tài sản Tăng trưởng) và Tầng 5 (Tài sản Mạo hiểm).

  • Nó có đặc tính của Tầng 4 vì mang lại dòng tiền và tiềm năng tăng trưởng.

  • Nhưng nó cũng mang rủi ro của Tầng 5 vì nguy cơ mất vốn là có thật nếu bạn chọn sai nền tảng hoặc các khoản vay kém chất lượng.

Làm thế nào để "Né bẫy" nếu bạn vẫn muốn thử?

Nếu bạn đã hiểu rõ rủi ro và vẫn muốn tham gia, hãy tiếp cận một cách thận trọng với các bước sau:

1. Thẩm định nền tảng kỹ lưỡng:

   • Pháp lý: Nền tảng có giấy phép kinh doanh rõ ràng không? Có công ty chủ quản uy tín không?

   • Lịch sử hoạt động: Nền tảng đã hoạt động bao lâu? Có đánh giá khách quan từ cộng đồng không?

   • Quy trình thẩm định: Quy trình thẩm định người vay của họ có chặt chẽ không (kiểm tra CIC, chứng minh thu nhập...)?

2. Đa dạng hóa tối đa: Đây là quy tắc vàng. Thay vì cho 1 người vay 50 triệu, hãy cho 50 người vay, mỗi người 1 triệu. Điều này giúp giảm thiểu tác động nếu một vài khoản vay bị vỡ nợ.

3. Bắt đầu với số vốn rất nhỏ: Hãy trích một phần vốn không quá 5-10% từ danh mục Tài sản Mạo hiểm của bạn để thử nghiệm. Hãy coi đây là số tiền bạn "sẵn sàng mất" để học hỏi kinh nghiệm.

4. Đọc kỹ thông tin khoản vay: Đừng cho vay một cách mù quáng. Hãy xem xét thông tin của người vay (nếu có), mục đích vay vốn, và mức độ rủi ro của khoản vay đó.

Lời nhắn

P2P Lending là một kênh đầu tư hai mặt. Nó có thể là một công cụ giúp gia tăng lợi nhuận hiệu quả cho danh mục quản lý tài chính cá nhân của bạn, nhưng cũng có thể là một cái bẫy nếu bạn tham gia với một tâm thế mơ hồ và thiếu sự chuẩn bị.

Nó không phải là "tiền gửi tiết kiệm lãi suất cao". Hãy xem nó là một khoản đầu tư có rủi ro và tiếp cận một cách có chọn lọc, thận trọng và bắt đầu với một tỷ trọng nhỏ trong danh mục của bạn. Sự hiểu biết chính là tấm khiên tốt nhất để bảo vệ bạn khỏi những rủi ro không đáng có.

Nếu bạn thấy bài viết có giá trị hãy chia sẻ tới nhiều người nhé.

Nếu bạn chưa biết mình nên xây "tòa tháp tài chính" của mình như thế nào hoặc cần giải đáp các vấn đề về quản lý tài chính và đầu tư thì hãy đăng ký sử dụng dịch vụ "Tư vấn quản lý tài chính cá nhân" của Kylin Capital với cam kết hoàn phí 100% nếu không hài lòng. Chúng tôi sẽ đồng hành và hỗ trợ bạn trên hành trình tạo lập tự do tài chính của bản thân.

-

Chia sẻ bởi Trần Đức Huân
Chủ tịch Câu lạc bộ CEO PRO 
Chủ tịch Kylin Capital - Chuyên tư vấn quản lý tài sản và tư vấn quản lý tài chính cá nhân.
Đăng ký trở thành thành viên của Câu lạc bộ CEO PRO tại đây.